چای ترش برای چی خوبه (فواید و مضرات چای ترش)
چای ترش از جمله دمنوشهای محبوب ایرانیان است که از گذشته تا به امروز، برای بسیاری از مشکلات مصرف آن توصیه میگردیده است. این دمنوش که تاثیر آن در کاهش فشار خون مورد تایید طب سنتی و پزشکی مدرن قرار گرفته است،
چای ترش برای چی خوبه؟
کاسبرگ گیاه چای ترش که به صورت دمنوش مورد استفاده قرار میگیرد، سرشار از دیگر مواد موثره و مفیدی است که میتواند بر روی سلامتی انسان، تاثیر مثبت داشته باشد. از جمله مواد موثره چای ترش، میتوان به این موارد اشاره کرد: اسید اگزالیک، اسید مالیک، اسید سیتریک، اسید استئاریک، اسید تارتاریک، اسید آسکوربیک، اسید آراشیدیک، اسید پروتوکاتچوئیک و اسید هیبیسکوس، آنیس آلدهید، دِلفینیدین، سیانیدین، بتاکاروتن، بتاسیتوسترول، گالاکتوز، گاسیپتین، پکتین و کوئرستین و...
بنابراین بدیهی است که این دمنوش برای موارد زیر مفید است:
- تقویت سیستم ایمنی
- درمان سرماخوردگی
- کاهش فشار خون
- بهبود عملکرد قلب
- کاهش وزن و لاغری
- شفافیت پوست
- ضد التهاب
- و...
در ادامه به صورت دقیقتر هر یک از فواید و مضرات چای ترش را بررسی خواهیم کرد.
فواید چای ترش برای پوست
چای ترش عمدتاً به دلیل وجود آنتیاکسیدانهای قوی مانند آنتوسیانینها و ویتامین C میتواند تاثیرات مثبت زیادی بر روی پوست انسان بگذارد که از جمله این تاثیرات، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جوانسازی پوست:
آنتیاکسیدانهای موجود در چای ترش با رادیکالهای آزاد که عامل اصلی پیری زودرس پوست هستند، مقابله میکنند. این امر به کاهش چین و چروکها و افزایش elasticity (خاصیت کشسانی) پوست کمک میکند و ظاهری جوانتر به آن میبخشد.
- روشن کننده پوست:
ویتامین C موجود در چای ترش، به تولید کلاژن کمک کرده و باعث روشن شدن و شفافیت پوست میشود. همچنین، میتواند لکهای پوستی و تیرگیهای ناشی از آفتاب را کاهش دهد.
- درمان آکنه:
خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی چای ترش میتواند در کاهش التهاب و قرمزی ناشی از آکنه مؤثر باشد. همچنین، میتواند از بروز جوشهای جدید جلوگیری کند.
فواید چای ترش برای لاغری
چای ترش به عنوان یک نوشیدنی کم کالری و بدون چربی، میتواند گزینهای مناسب در رژیمهای کاهش وزن باشد. اما فواید آن برای لاغری تنها به این مورد محدود نمیشود. تحقیقات نشان دادهاند که این چای میتواند به چند طریق در فرآیند لاغری مؤثر باشد:
- کاهش جذب چربی و کربوهیدرات:
چای ترش میتواند با مهار آنزیمهای آمیلاز و لیپاز، که در هضم کربوهیدراتها و چربیها نقش دارند، جذب این مواد را در بدن کاهش دهد. این امر به کاهش کالری دریافتی و در نتیجه کاهش وزن کمک میکند.
- افزایش متابولیسم:
برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف چای ترش میتواند باعث افزایش متابولیسم یا سوختوساز بدن شود. افزایش متابولیسم به معنای سوزاندن کالری بیشتر در حالت استراحت است که میتواند به کاهش وزن کمک کند.
- کاهش اشتها:
برخی افراد پس از مصرف چای ترش، کاهش اشتها را تجربه میکنند. این میتواند به کنترل میزان غذای مصرفی و در نتیجه کاهش وزن کمک کند.
- کاهش چربی شکم:
مطالعاتی روی انسانها نشان داده است که مصرف منظم چای ترش میتواند به طور خاص در کاهش چربیهای ناحیه شکم مؤثر باشد.
چای ترش برای چه کسانی ضرر دارد؟
با وجود فواید بسیار، مصرف چای ترش برای برخی افراد میتواند مضر باشد. در ادامه به گروههایی اشاره میکنیم که باید در مصرف این چای احتیاط کنند یا از آن پرهیز کنند:
افراد با فشار خون پایین:
چای ترش میتواند فشار خون را کاهش دهد؛ بنابراین افرادی که به طور طبیعی فشار خون پایینی دارند یا داروهای کاهنده فشار خون مصرف میکنند، باید در مصرف آن احتیاط کنند.
افراد مبتلا به دیابت:
چای ترش میتواند سطح قند خون را تحت تأثیر قرار دهد. افراد دیابتی که انسولین مصرف میکنند، باید قبل از مصرف منظم چای ترش با پزشک خود مشورت کنند، زیرا ممکن است نیاز به تنظیم دوز داروهایشان باشد.
افرادی که داروهای خاص مصرف میکنند:
چای ترش ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد؛ بنابراین، اگر داروی خاصی مصرف میکنید، قبل از مصرف چای ترش با پزشک خود مشورت کنید.
زنان باردار و شیرده:
تحقیقات کافی در مورد اثرات چای ترش بر زنان باردار و شیرده وجود ندارد، بنابراین بهتر است در این دوران از مصرف آن خودداری شود یا با پزشک مشورت شود.
افراد با طبع سرد:
طبق طب سنتی، چای ترش طبع سردی دارد و مصرف زیاد آن برای افرادی با طبع سرد ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. این افراد میتوانند چای ترش را با مواد غذایی با طبع گرم مانند عسل یا زنجبیل مصرف کنند.
مقدار مصرف چای ترش در روز
از حکیم ابن سینا چنین نقل شده که: «هر چیز کمش دوا، متوسطش غذا و زیادهاش سم است». این مسئله درباره چای ترش هم تا حدودی صدق میکند. بیشتر مطالعات نشان میدهند که مصرف ۱ تا ۲ فنجان چای ترش در روز برای اکثر افراد بیخطر و مفید است. البته مقدار مصرف چای ترش بسته به هدف افراد از نوشیدن این دمنوش دارد. به عنوان مثال:
برای کاهش فشار خون:
در برخی مطالعات، مصرف ۳ فنجان چای ترش در روز به مدت چند هفته، تأثیر مثبتی بر کاهش فشار خون نشان داده است. با این حال، افرادی که داروهای کاهنده فشار خون مصرف میکنند، باید قبل از افزایش مصرف چای ترش با پزشک خود مشورت کنند.
برای لاغری:
مصرف ۱ تا ۲ فنجان چای ترش قبل از وعدههای غذایی میتواند به کاهش اشتها و جذب چربی کمک کند.
برای کودکان:
مصرف چای ترش برای کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمیشود. برای کودکان بزرگتر نیز، مقدار مصرف باید کمتر از بزرگسالان باشد و با مشورت پزشک تعیین شود.
مقدار مصرف چای ترش برای فشار خون
مطالعات علمی نشان دادهاند که چای ترش میتواند به طور مؤثری فشار خون را کاهش دهد. به ویژه در افراد مبتلا به پیشفشارخون یا فشار خون خفیف تا متوسط. مکانیسم این اثر به طور دقیق مشخص نیست؛ اما احتمالاً به دلیل وجود آنتوسیانینها و سایر آنتیاکسیدانها، و همچنین تأثیر آن بر سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون (RAAS) است که در تنظیم فشار خون نقش دارد.
مطالعهای که در مجله تغذیه (Journal of Nutrition) منتشر شده است، نشان داد که مصرف روزانه ۳ فنجان چای ترش به مدت چند هفته میتواند به طور قابل توجهی فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش دهد. مطالعه دیگری در مجله گیاهان دارویی (Journal of Ethnopharmacology) نشان داد که مصرف عصاره چای ترش به اندازه داروی کاپتوپریل (یک داروی رایج برای فشار خون) در کاهش فشار خون مؤثر است.
مضرات چای ترش برای کلیه
در حالی که چای ترش فواید زیادی دارد، مصرف بیش از حد آن میتواند برای برخی افراد، به ویژه کسانی که مشکلات کلیوی دارند، مضر باشد. یک دلیل آن وجود اگزالات است. چای ترش حاوی اگزالات است. مادهای که میتواند در افراد مستعد، باعث تشکیل سنگ کلیه شود. اگزالات با کلسیم در کلیهها ترکیب شده و کریستالهایی تشکیل میدهد که میتوانند به سنگ کلیه تبدیل شوند.
یک دلیل دیگر آن عدم رعایت بهداشت در شیوه شستشو و فرآوری این دمنوش است. دمنوشهای فاقد بسته بندی و استاندارد که به صورت فله عرضه میشوند، به دلیل وجود کدورتها و آلودگیهای فراوان، میتوانند باعث رسوب در سنگ کلیه شوند. حتماً از دمنوشی استفاده کنید که نتیجه نهایی آن یک نوشیدنی زلال و شفاف باشد.
مضرات چای ترش برای کودکان
صرف چای ترش برای کودکان زیر ۱۲ سال به طور کلی توصیه نمیشود، زیرا تحقیقات کافی در مورد اثرات آن بر این گروه سنی انجام نشده است. کودکان ممکن است نسبت به ترکیبات موجود در چای ترش حساسیت نشان دهند و یا در صورت مصرف دارو توسط کودک، چای ترش میتواند با آنها تداخل داشته باشد.
همچنین این نکته را نیز باید در نظر داشته باشید که اثرات بلندمدت مصرف چای ترش بر رشد و تکامل کودکان هنوز به طور کامل مشخص نیست. بنابراین اجازه ندهید که کودکتان بدون مشورت با پزشک، به صورت روزانه دمنوش چای ترش مصرف کند.
مضرات چای ترش برای لاغری
در قسمتهای قبل گفتیم که چای ترش برای لاغری افراد مفید است و حتی به مکانیزمهای لاغری آن نیز اشاره کردیم. بنابراین همه چیز بستگی به هدف مصرف کنندگان خواهد داشت. افراد زیادی وجود دارند که به جستجوی راهکارهایی برای چاق شدن هستند و همچنان چای ترش را بخاطر طعم و عطر آن دوست دارند. این افراد باید بدانند که مصرف روزانه چای ترش میتواند آنها را از هدفشان که چاقی است، دور کند.
مضرات چای ترش برای معده
در حالی که چای ترش خواص زیادی دارد، مصرف آن برای برخی افراد ممکن است با عوارض گوارشی همراه باشد، به خصوص اگر معده حساسی داشته باشند. چای ترش به طور طبیعی اسیدی است و مصرف آن میتواند باعث افزایش اسید معده در برخی افراد شود. همچنین در افرادی که مستعد رفلاکس اسید معده هستند، مصرف چای ترش میتواند علائم آنها را تشدید کند. به علاوه برخی افراد ممکن است به ترکیبات موجود در چای ترش حساسیت داشته باشند و مصرف آن باعث تحریک مخاط معده و بروز علائمی مانند درد معده، تهوع و استفراغ شود.
عوارض چای ترش برای بیماران قلبی
در حالی که چای ترش به طور کلی برای کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب مفید است، برخی موارد احتیاطی برای بیماران قلبی وجود دارد:
افت فشار خون:
چای ترش میتواند فشار خون را به طور قابل توجهی کاهش دهد. برای افرادی که داروهای کاهنده فشار خون مصرف میکنند یا به طور طبیعی فشار خون پایینی دارند، مصرف همزمان چای ترش میتواند باعث افت بیش از حد فشار خون (هیپوتانسیون) شود که با علائمی مانند سرگیجه، ضعف، تاری دید و حتی غش همراه است.
تداخل با داروها:
چای ترش ممکن است با برخی داروهای قلبی مانند داروهای دیورتیک (ادرارآور) یا داروهای رقیق کننده خون (مانند وارفارین) تداخل داشته باشد و اثر آنها را تغییر دهد.
تأثیر بر ضربان قلب:
در موارد نادر، مصرف زیاد چای ترش میتواند بر ضربان قلب تأثیر بگذارد و باعث آریتمی (ضربان قلب نامنظم) شود.
جمع بندی:
چای ترش یک دمنوش مفید و خوش طعم است که اگر به درستی مصرف شود، تاثیرات فوقالعادهای بر سلامتی انسان دارد. با این حال در این مطلب به کلیه فواید و زیانهای احتمالی این دمنوش اشاره کردیم تا افراد بتوانند با آگاهی بیشتر، از مصرف روزانه این دمنوش لذیذ لذت ببرند.